Tết Nguyên đán có ý nghĩa đặc biệt đối với mỗi người dân Việt Nam, mang theo những giá trị, triết lý nhân văn cao đẹp mà ông cha ta đã sáng tạo, vun đắp, gìn giữ và trao truyền qua các thế hệ. Trong chương trình Phát thanh hôm nay, quý vị và các bạn hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về ý nghĩa Tết cổ truyền cùng với các hoạt động văn hóa dân gian để hiểu sâu sắc hơn về những nét văn hóa đặc sắc dân tộc.

Tết Nguyên đán (hay còn được gọi là Tết Cả, Tết Ta, Tết Âm lịch, Tết Cổ truyền). Đây là dịp Tết lớn nhất trong năm, diễn ra vào mùa xuân - thời điểm kết thúc một chu kỳ bốn mùa Xuân - Hạ - Thu - Đông để bước vào một chu kỳ mới, một khởi đầu mới, nên luôn được gửi gắm nhiều ước vọng.

Nguyên nghĩa của tết chính là “tiết”. Ngày xưa, theo chu kỳ canh tác nông nghiệp, một năm thời gian được phân chia thành 24 tiết khí khác nhau, ứng với mỗi tiết khí có một thời khắc “giao thừa”, trong đó tiết khí quan trọng nhất là tiết khởi đầu của một chu kỳ canh tác, gieo trồng, tức là Tiết Nguyên đán sau này gọi là Tết Nguyên đán.

Những phong tục mang tính linh thiêng đó đều nhằm cầu mong cho sự tốt lành, may mắn, thành công và sức khỏe trong năm mới. Bên cạnh những phong tục linh thiêng ngày Tết, người Việt xưa còn ăn Tết, vui xuân bằng các hoạt động vui tươi, lành mạnh như: hội đánh vật, chơi đu, bơi thuyền, chọi trâu và nhiều trò chơi dân gian khác…, thể hiện tình làng nghĩa xóm, đoàn kết, gắn bó cộng đồng; hình thành, vun đắp, giữ gìn văn hóa làng xã từ đời này qua đời khác.

Tại huyện Hưng Hà, các hoạt động văn hóa dân gian dịp tết diễn ra sôi động qua các Lễ hội. Trong đó, nổi bật là: Thi cỗ cá, kéo lửa nấu cơm cần, thi gói bánh chưng, vật cầu, thi pháo đất, tổ chức Lễ giao chạ… những hoạt động này không chỉ mang lại không khí sôi nổi, phấn khởi cho lễ hội đầu xuân mà còn nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân, giúp người dân địa phương cũng như du khách hiểu hơn về nét đẹp văn hóa của dân tộc.

Trong xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, việc giữ gìn và trân quý những giá trị tốt đẹp của ngày Tết cổ truyền chính là góp phần phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, làm cho mọi người Việt Nam càng thêm yêu quê hương, đất nước, càng gắn bó mật thiết với gia đình, cộng đồng. “Văn hóa còn thì dân tộc còn”, khi những nét đẹp văn hóa của Tết cổ truyền dân tộc được lan tỏa trong tâm hồn của mỗi người Việt, trở thành nguồn lực nội sinh to lớn, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của quê hương, đất nước.